2024 Yılı Yatırım Programının Kabulüne ve Uygulanmasına İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Müdürlüğü’nden alınan bilgiye göre programda, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşların, KİT’lerin, özelleştirme kapsamındakilerin, döner sermayeli kuruluşların ve sosyal güvenlik kuruluşlarının yatırım projeleri yer aldı. Programda sadece yerel yönetimlerin dış kredilerle finanse edilen projeleri yer aldı.
2024 Yatırım Programı, 12. Kalkınma Planı’ndaki temel politikalar ile 2024-2026 Dönemi Orta Vadeli Programındaki politikalar, öncelikler ve bütçe büyüklükleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Yatırım Programında yer alan projelerin belirlenmesinde son derece seçici olunarak, 12. Kalkınma Planı’nda öngörülen projelere, deprem riski nedeniyle başlatılması gereken projelere, sosyal ve ekonomik etkisi güçlü olan ve acilen desteklenmesi gereken projelere öncelik verildi. Bir an önce ekonomiye kazandırılmalıdır.
Programdaki projelere yaklaşık 1 trilyon 7 milyar lira tahsis edilecek.
Yatırım Programında 2024 yılında 3 bin 799’u ana proje olmak üzere 12 bin 41 projeye yaklaşık 1 trilyon 7 milyar lira tahsis yapıldı.
2024 Yatırım Programında kamu kurumlarının yürüteceği projelerin toplam bedeli 7,3 trilyon lira. 2023 yılında 4 bin 704 proje tamamlanırken, 2024 Yatırım Programına 4 bin 108 yeni proje dahil edildi. Bu projelerin 980’i çok yıllı, 3.128’i ise bir yıl içinde tamamlanacak projelerdi.
Program kapsamında öngörülen yatırımın yüzde 71,5’inin Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 36’sının KİT’ler ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 1,8’inin ise döner sermayeli kuruluşlar ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesi planlandı. sosyal güvenlik kurumları.
Deprem tedbirlerine yönelik programa toplam 510 milyar liralık proje dahil edildi. Bu projeler kapsamında 2024 ödeneğinin yaklaşık yüzde 28’i eğitim sektörüne, yüzde 23’ü sağlık sektörüne, yüzde 13’ü ise ulaştırma-haberleşme sektörüne ayrıldı. Ayrıca, söz konusu deprem projelerine ayrılan ödenekler ile bütçedeki cari transferler kapsamında gerçekleştirilen yatırım harcamaları ve diğer cari harcamalar da dikkate alındığında, merkezi yönetim bütçesinden deprem tedbirlerine ayrılan fonların toplam tutarı 1 milyar 28 milyar dolara ulaşıyor. lira.
Yatırımların en büyük payı ulaşım, iletişim ve eğitime gidiyor.
2024 Yatırım Programı kapsamında yatırım indiriminden en yüksek payı yüzde 31,7 ile ulaştırma-haberleşme yatırımlarının aldığı görüldü. Bu yıl ulaştırma yatırımlarına yüzde 162 artışla 319 milyar lira kaynak ayrıldı. Özellikle demiryolu yük ve yolcu taşımacılığının geliştirilmesi hedefi doğrultusunda Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 27,5 milyar lira, Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 16,3 milyar lira ve 14,2 milyar lira tutarındaki proje ise 14,2 milyar lira olacak. Halkalı-Kapıkule Yüksek Hızlı Tren projesi. lira finansman sağlandı.
Bu branşı yüzde 15’lik payla eğitim sektörü takip etti. Eğitim dairesi yatırımlarına 2024 yılında yüzde 147 artışla 150,8 milyar lira ödenek ayrıldı. Temel eğitime 99,5 milyar lira kaynak ayrıldı.
Yatırım indirimlerinde yüzde 10,5 paya sahip olan madencilik dairesine bu yıl yüzde 34 artışla 106 milyar lira, yüzde 7,5 paya sahip elektrik dairesine ise yüzde 34 artışla 75,7 milyar lira tahsis edildi. yüzde 70 artış. Bu alanlarda proje bazında önemli gelişmelerin yaşanması bekleniyor.
Karadeniz’de 710 milyar metreküp doğalgaz üretilmesi ve sahanın üretim kapasitesinin artırılmasını amaçlayan Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesi’nde çalışmalar hızla sürüyor. Bu projeye 46 milyar lira tahsis edildi. Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması amacıyla yürütülen diğer doğalgaz ve petrol arama ve üretim faaliyetlerine 53,8 milyar lira ödenek ayrıldı.
DSİ 130 bin hektar araziye su getirecek
Yatırım indirimlerinden yüzde 10 pay alan tarım sektörüne bu yıl yüzde 132 artışla 101 milyar lira ödenek ayrıldı. Tarımsal sulama yatırımları kapsamında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne 51 milyar lira ödenekle yaklaşık 130 bin hektar alanın sulamaya açılması planlanıyor. Ayrıca taşkın koruma projelerine 22,9 milyar lira tahsis edildi.
Öte yandan orman yangınlarıyla mücadele kapsamında bu yıl 4 adet küçük yangın tankeri uçağı ve 1 adet yangın söndürme helikopteri Orman Genel Müdürlüğü’nün uçak filosuna katılacak.
Sağlık yatırımlarına ayrılan ödenek 82,7 milyar lira
Bu yıl sağlık sektörünün yatırımlardan aldığı pay yüzde 9,4 oldu. Fiziki altyapı, hizmete erişim ve hizmet kalitesinde kaydedilen ilerlemenin daha da geliştirilmesi ve bölgesel farklılıkların azaltılması amacıyla Sağlık Bakanlığına tahsis edilen 82,7 milyar lira ile bu yıl 16 bin 822 yatak ve 486 ünite hizmete girecek. yüzde 152 artış. Ayrıca 19 bin 250 yatak kapasiteli 17 şehir hastanesinin inşaatına devam edilecek ve bu hastanelerin 6 bin 450 yatak kapasiteli 6 projesi tamamlanarak hizmete açılacak.
Yatırımcılara ve girişimcilere daha fazla yatırım alanı yaratılması, üretim ve istihdamın artırılması amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na imalat sanayinde yüzde 156 artışla 15,2 milyar lira ödenek tahsis edildi. Bu kapsamda deprem bölgesindeki sanayi işyerlerinin üretimi için 5 milyar lira, organize sanayi bölgesi projelerine 5,3 milyar lira, küçük sanayi sitesi projelerine ise 2,8 milyar lira destek sağlandı.
Ülkenin Ar-Ge ve inovasyon kapasitesinin artırılması amacıyla TÜBİTAK TARAL gibi araştırma destek programları, üniversiteler ve kamu kurumlarındaki araştırma altyapı projeleri ve Araştırma Üniversiteleri Destek Programı kapsamında ayrılan yatırım bütçesinde yüzde 120 artış sağlandı, 21,8 milyar lira ödenek ayrıldı.
Ayrıca bu yıl üniversitelere yüzde 109 artışla 35,5 milyar liralık yatırım fonu ayrıldı.
